نحوه اثبات پرداختن ثمن معامله چگونه است؟ چه کسی باید پرداخت ثمن معامله را به اثبات برساند؟ دعوای استرداد ثمن در معاملات به چه معناست؟ سید سجاد رزاقی موسوی وکیل حقوقی متخصص در زمینه معاملات و تنظیم قراردادها بصورت تخصصی پاسخ میدهد.
پول یا وجه نقد بعنوان ثمن معامله
زندگی بشری همواره رو به تکامل و کمال است و طی این مسیر، صرفا در سایه تعامل و ارتباط بشر با هم نوعان خود میسر میشود. در واقع اگر در زمان سفری به گذشته کنیم و دوران قبل از به وجود آمدن پدیده ای بنام پول را کنار بگذاریم، در دوران کهن تمامی معاملات بصورت پایاپای و مبادله کالا به کالا صورت میگرفته است، لذا اساسا صحبت از اثبات پرداختن ثمن معامله به میان نمی آمد . اما بعد از پیدایش پدیده ای بنام پول یا وجه نقد، آن معاملات دچار تغییرات چشم گیری شدند. از این جهت، دیگر نیازی به مبادله کالا به کالا نبود. چرا که با توجه به ارزشی که پول داشت، پرداخت وجه نقد، جایگزینی به جای کالا قرار گرفت.
امروزه این پدیده در سراسر دنیا کاربرد دارد. هر کشوری واحد پولی مخصوص به خود را داشته و با آن به داد و ستد میپردازد. گاهی برخی از این انواع پول در سطح دنیا مطرح میشوند و ارزش بالاتری نسبت به دیگر هم نوعان خود پیدا میکنند.
◁◁ بیشتر بدانید: ثمن معامله چیست؟ | وکیل مطالبه ثمن معامله
ثمن چیست؟ تعریف ثمن معامله چیست؟
ثمن به معنای ارزش، قیمت، نرخ و بها میباشد. واژه ثمن که در لغت و زبان عرب به معنای همان پول است در معاملات و قانون ما کاربرد زیادی دارد. در واقع یکی از ارکان معاملات امروزه بشر وجهی است که میان طرفین در ازای مال رد و بدل میشود. که اصولا باید ارزش آن با ارزش مال برابری داشته باشد. در این مقاله تصمیم داریم به نکاتی در مورد ثمن، نحوه پرداخت و اثبات آن سخن بگوییم.
مشاوره تلفنی با وکیل حقوقینکات ضروری در اثبات پرداختن ثمن معامله
خوب است در ابتدا بصورت خلاصه و فهرست وار توضیحات مختصری درخصوص ماهیت و تعریف این نهاد حقوقی ارائه شود. همیشه میگویند؛ پرسش اگر به نحو صحیح طرح گردد، حاوی نیمی از پاسخ خواهد بود. لذا بهترین کار آن است که به تشریح و تبیین نکات حائز اهمیتی در مورد اثبات پرداختن ثمن معامله بپردازیم. میتوان این موارد را بایسته های ضروری پیش از طرح دعوای حقوقی اثبات پرداختن ثمن معامله نامید.
ثمن معامله به چه معناست؟
سید سجاد رزاقی موسوی وکیل مطالبه ثمن معامله در بابل پاسخ میدهد همانطور که توضیح داده شد واژه ثمن به معنای بهاء و پول یا وجه آمده است. ثمن در یک طرف معامله و مبیع در طرف دیگر است. اگر بخواهیم آن را از لحاظ حقوقی تعریف کنیم میتوانیم بگوییم، ثمن به معنای پولی است که در قبال انجام معامله و به دست آوردن کالا توسط خریدار به فروشنده پرداخت میگردد. و با انجام این تبادل معامله کامل و تمام میشود. حال دعوای اثبات پرداختن ثمن معامله هنگامی به میان می آید که بین طرفین معامله در خصوص این موضوع اختلاف حادث شود.
آیا بین ثمن و قیمت تفاوتی وجود دارد؟
در نگاه کلی و در عرف شاید مردم عوام تفاوتی را میان این دو واژه قائل نباشند. اما از آنجا که هر واژه در عالم حقوق بار و ارزش معنایی خاص به خود را دارد و ما به بررسی حقوقی اثبات پرداختن ثمن معامله میپردازیم، باید بگوییم بله این دو با هم متفاوت هستند. ثمن را که در بالا تعریف کردیم اما در ادامه تعریف باید اشاره کنیم که ثمن در معامله میتواند برابر با ارزش واقعی کالا باشد یا کمتر و یا حتی بیشتر از آن. اما قیمت اینگونه نیست و در واقع به ارزش کالا در بازار و عرف اطلاق میشود و تعیین کننده آن عرف است و نام دیگر آن ثمن المثل میباشد.
اگر چه در تعریف ثمن گفته شد که میتواند از بهای واقعی کالا بیشتر یا کمتر باشد. اما قانون برای حفظ حقوق اقشار مختلف جامعه و کنترل هر چه بهتر معاملات و قراردادها و نظارت بر آنها یک سری قوانین را تصویب نموده است، که در صورت وجود برخی از مشکلات و اتفاقات قانون بصورت جد از حق شخصی که حقوقش پایمال شده باشد دفاع میکند. از جمله این قوانین میشود به خیارات در قانون مدنی اشاره کرد که با توجه به آنها احقاق حق نمود. ولیکن باید توجه داشته باشید که دعوای حقوقی مستند به خیارات متفاوت از دعوای حقوقی با خواسته اثبات پرداختن ثمن معامله میباشد.
اثبات پرداختن ثمن معامله و نحوه پرداخت آن
به محض تنظیم قرارداد و امضای آن و انجام معامله برای هر یک از طرفین حقوق و وظایفی به وجود می آید. فروشنده وظیفه تحویل مبیع یا کالا را دارد. و خریدار مکلف به پرداخت وجه یا پول توافق شده است. در حالتی که خریدار و فروشنده هر دو به وظیفه خود عمل نمایند، و معامله کامل گردد، در عرف به آن معامله نقدی گفته میشود. که در مورد مذکور به دلیل عدم حدوث اختلاف؛ دیگر سخن از اثبات پرداختن ثمن معامله به میان نمی آید. اما با توجه به ماده ۱۰ قانون مدنی و ارزش و اعتباری که برای قرارداد بین طرفین وجود دارد، این امر یعنی پرداخت بهاء یا پول میتواند به طرق دیگر غیر از پرداخت نقدی صورت پذیرد. مثل پرداخت اقساطی یا پرداخت مدت دار.
نکته: از طریق استعلام از بانک و ارائه فیش واریزی به حساب فروشنده میتوان پرداخت را اثبات نمود.
اثبات پرداختن ثمن معامله بر عهده کیست؟
همانطور که به سمع و نظر شما رسید پرداخت ثمن و بهای کالا جزء وظایف اصلی خریدار در قبال معامله صورت پذیرفته است. پر واضح است که در موضوع اختلاف بین دو طرف عقد یعنی خریدار و فروشنده، اثبات پرداختن ثمن معامله باز هم بر عهده خریدار است. چرا که اصل بر عدم پرداخت میباشد. و اگر خریدار ادعای پرداخت دارد، باید آن را اثبات نماید. حال حالتی را در نظر بگیرید که فروشنده در متن قرارداد اقرار به دریافت پول خود نموده است. در این فرض فروشنده باید اثبات کند که پول را دریافت نکرده است. یعنی بار اثبات پرداختن ثمن معامله که از سوی فروشنده حالت معکوس به خود گرفته، یعنی نپرداختن را فروشنده باید ثابت نماید.
نکته: توصیه میشود حتما در قبال پرداخت وجه به فروشنده از ایشان رسید مربوطه را دریافت نمایید.
عدم اثبات پرداختن ثمن معامله چه شرایطی را به وجود می آورد؟
همانگونه که در بالا و دیگر مقالات مربوط به این دسته از مسائل بیان گردیده تنظیم قرارداد و انعقاد عقد بیع برای طرفین مسئولیت هایی را ایجاد میکند. که هر کدام ملزم به انجام آن خواهند بود. اما بهرحال این امکان وجود دارد و دور از ذهن نیست که طرفی به تعهدات خویش عمل نکند. مانند آنکه خریدار، ثمن معامله را پرداخت ننماید. در اینجا طرف دیگر حق خواهد داشت به دادگاه مراجعه کند و الزام طرف مقابل را به انجام تعهدات قراردادی خواستار شود.
به بیان ساده تر اگر پرداخت وجه از طرف خریدار که عهده دار آن است انجام نشود فروشنده حق فسخ معامله یا طرح دعوای حقوقی به خواسته الزام به تحویل ثمن، را پیدا خواهد کرد. در رویه قضایی کشور عزیزمان ایران این عمل یعنی فسخ قرارداد، از طریق ارسال اظهارنامه به طرف دیگر قرارداد که خلف وعده کرده است اعلام میگردد. برای رسمیت بخشیدن به این فسخ و نظارت قانون بر آن برای جلوگیری از مشکلات احتمالی در آینده دادخواستی از طرف فروشنده با عنوان تایید فسخ قرارداد تحویل دادگاه حقوقی صالح میگردد.
دعوای استرداد ثمن در معاملات به چه معناست؟
گاهی رویت میگردد که معاملات بصورت صحیح و درست انجام شده و طرفین یا متعاقدین نیز به تعهدات خود بصورت کامل عمل نموده اند. یعنی نیاز به اثبات پرداختن ثمن معامله نمیباشد، اما قرارداد فی ما بین به عللی از دلایل باطل یا فسخ میشود. حال سوال اینجاست که در این حالت ثمن پرداخت شده توسط خریدار چه میشود؟
سید سجاد رزاقی موسوی وکیل متخصص در زمینه اثبات پرداختن ثمن معامله پاسخ میدهد که در شرایط فوق الذکر طرفین عقد موظف به باز گرداندن ثمن و مبیع به یکدیگر هستند. حال اگر به هر دلیلی فروشنده از بازگرداندن ثمن خودداری کند خریدار این حق را خواهد داشت که دعوای استرداد ثمن را علیه ایشان اقامه کند.
اگر تخلف صورت گرفته که منجر به باطل شدن قرارداد گردد از طرف هر کدام از متعاقدین باشد که البته شرط آن عدم آگاهی طرف دیگر است، طرف متضرر میتواند بعد از ابطال معامله به طرف دیگر مراجعه نماید. یعنی استرداد ثمن یا کالا را بخواهد. در صورتی که معامله در سال های قبل تر تحقق یافته باشد و به موجب این زمان و نوسانات اقتصادی ارزش هر کدام تغییر زیادی کرده باشد در این حالت خواهان دعوا میتواند استرداد مبیع یا ثمن را به نرخ روز از طریق محاکم مطالبه نماید. دعوای مذکور نیز کاملا با دادخواست به خواسته اثبات پرداختن ثمن معامله متفاوت میباشد.
دادگاه صالح برای رسیدگی به دعوای اثبات پرداخت ثمن معامله
دادگاه صالح برای رسیدگی به این امر یعنی دعوای اثبات پرداختن ثمن معامله دادگاه محل اقامت خوانده است. و این موضوع شامل اموال منقول و غیر منقول میشود. برای به جریان افتادن پرونده طرح دعوا ابتدا میبایست از طریق مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی درخواست خود را به همراه دلایل مربوطه ثبت نمایید. پس از ثبت از طریق مرجع قید شده دادخواست شما به شعبات حقوقی ارجاع داده شده و با تعیین وقت دادرسی به آن رسیدگی میشود.
نکته: طبق قانون اگر میزان خواسته تا ۲۰۰ میلیون ریال باشد رسیدگی به آن در صلاحیت شورای حل اختلاف محل سکونت خوانده میباشد.
مدارک لازم جهت تنظیم دادخواست اثبات پرداختن ثمن معامله
۱. دادخواست مطالبه ثمن
۲. مدارک شناسایی برای احراز هویت
۳. قراردادی که بین خریدار و فروشنده منعقد گردیده است
۴. شهادت شهود
۵. تهیه و تنظیم استشادیه
ثمن معامله و مطالبه آن در صورت کلاهبرداری
اگر فردی با توسل به کلاهبرداری اقدام به انجام عقد قرارداد نماید و این موضوع در دادگاه کیفری که دادگاه صالح به رسیدگی به جرائمی همچون کلاهبرداری و … میباشد به اثبات برسد. دیگر خریدار برای دریافت ثمن معامله پرداخت شده توسط خودش نیازی به تقویم دادخواست مطالبه ثمن معامله یا تحمل بار اثبات پرداختن ثمن معامله نخواهد داشت.
محاکم کیفری پس از بررسی اقدام به صدور حکم محکومیت فرد در شرایط فوق الذکر مینماید و رد مال یکی از بخش های حکم خواهد بود. اما برای دریافت خسارت های ناشی از قرارداد و دیگر بخش ها که ممکن است در قرارداد هم ذکر شده باشد باید طرح دعوای حقوقی گردد. البته میتوان این خواسته ها را بصورت هم زمان در دادگاه کیفری نیز مطرح نمود. برای تحقق تمامی مراحل یادشده و صدور حکم توسط محاکم ابتدای به امر اثبات پرداختن پرداختن ثمن معامله الزامی است.
دادخواست تقابل مطالبه ثمن معامله به چه معناست؟
همانطور که از نام تیتر بالا پیداست و بیان دادخواست تقابل یعنی در حالت هایی این امکان برای هر دو طرف معامله وجود دارد که برای احقاق حق خود اقدام به تنظیم دادخواست نمایند.
بعد از اثبات پرداختن ثمن معامله توسط خریدار ایشان در صورت عدم انجام تعهد از سوی فروشنده میتواند دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی را تقدیم دادگاه نماید. حال حالتی را فرض کنید که خریدار از پرداخت تمام پول امتناع کرده باشد یا مثلا اقساطی را که باید پرداخت میکرده نکرده، در اینجا فروشنده در تقابل با دعوای مطرح شده از جانب خریدار میتواند دادخواست مطالبه ثمن معامله را تقدیم دادگاه نماید.
نکته: دادخواست الزام به تنظیم سند رسمی به هر میزان که تقویم شده باشد از صلاحیت ذاتی شورای حل اختلاف خارج است. پس دادگاه صالح برای رسیدگی به آن دادگاه حقوقی محل وقوع ملک خواهد بود.
◁◁ بیشتر بدانید: استناد به قرارداد عادی با دو شاهد در دادگاه
وکیل جهت اثبات پرداخت ثمن معامله
از آنجایی که در انجام تعهدات در قراردادها بین متعاقدین آنها همیشه مشکلاتی به چشم میخورد و اینکه عدم انجام به تعهدات میتواند چه باری را با خود برای هر یک از طرفین به همراه داشته باشد، پس توصیه ما به شما عزیزان این است که از وکیل با تجربه و پایه یک در امر تنظیم قراردادها بهره ببرید. چرا که اکثر تعهدات و عواقب آن از همین قراردادها نشات میگیرد. پر واضح است افرادی که در این بین از وکیل متخصص و باتجربه بهره میبرند با آسودگی خیال بیشتری به انجام معاملات خویش میپردازند. وکیل سید سجاد رزاقی موسوی با داشتن سالها تجربه کاری موفق در عرصه وکالت و وکیل متخصص در این زمینه و دیگر موضوعات آماده یاری رساندن به شما سروران میباشند.
تماس با وکیل حقوقی