سید سجاد رزاقی موسوی وکیل قراردادهای پیمانکاری در این مقاله قصد دارد تا تضمین انجام تعهدات در قراردادهای پیمانکاری را توضیح دهد. کارفرما با واگذار‌کردن اجرای موضوع پیمان به پیمانکار، انتظار دارد تا پروژه در زمان تعیین‌شده در قرارداد به اتمام برسد و این امر مستلزم این است که پیمانکار به تعهدات خود عمل نماید. تضمین انجام تعهدات یا ضمانتنامه انجام تعهدات یکی از ابزارهایی است که به وسیله آن کارفرما می‌تواند تا حد زیادی از اجرای تعهدات پیمانکار اطمینان حاصل نماید. با این توضیح، اهمیت تضمین انجام تعهدات روشن می‌شود و به همین دلیل لازم است تا به طور مفصل مورد بررسی قرار گیرد.
تضمین انجام تعهدات در قرارداد پیمانکاری چیست؟
تضمین انجام تعهدات ضمانت‌نامه‌ای است که پیمانکار برای جلب اطمینان کارفرما از این که وی تعهدات خود را تا زمان بهره‌برداری و تحویل موقت پروژه انجام می‌دهد، تسلیم کارفرما می‌کند. تضمین انجام تعهدات باید از جانب بانکی صادر شده باشد که این بانک مورد قبول و پذیرش کارفرما قرار گیرد. با این تعریف مشخص می‌شود که تضمین انجام تعهدات در واقع یک ابزاری است که کارفرما با استفاده از آن می‌تواند از اجرای موضوع پیمان توسط پیمانکار اطمینان حاصل کند. علاوه بر این اگر پیمانکار به تعهدات قراردادی خود عمل نکرد، کارفرما می‌تواند برای جلوگیری از ضرر، مبلغ ضمانتنامه را از بانک صادرکننده دریافت کند.
مشاوره تلفنی با وکیل پیمانکاری◁◁ بیشتر بدانید: دعاوی رایج بین کارفرما و پیمانکار
زمان تسلیم تضمین انجام تعهدات در قرارداد پیمانکاری
موسوی وکیل قرارداد پیمانکاری توضیح می‌دهد، زمان تسلیم تضمین انجام تعهدات از سوی پیمانکار به کارفرما به هنگام انعقاد قرارداد است. هرچند کارفرما می‌تواند از قبل شرایط ضمانتنامه و بانک مورد قبول خود را اعلام کند، اما زمان تسلیم تضمین به هنگام انعقاد قرارداد می‌باشد نه پیش از آن.
تضمین انجام تعهدات در شرایط عمومی پیمان
تضمین انجام تعهدات در شرایط عمومی پیمان مورد پیش‌بینی قرار گرفته است و اگر قرارداد پیمانکاری تابع شرایط عمومی پیمان باشد، تضمین انجام تعهدات و شرایط آن مطابق با ماده ۳۴ شرایط عمومی پیمان خواهد بود. براساس این ماده، پیمانکار باید در زمان امضا قرارداد، ضمانتنامه انجام تعهدات را تسلیم کارفرما کند. وکیل قرارداد پیمانکاری مهم‌ترین شرایط تضمین انجام تعهدات را بر اساس ماده ۳۴ به شکل زیر بیان می‌کند:
ضمانتنامه باید مطابق نمونه‌ای باشد که کارفرما پیش از انعقاد قرارداد، ضمیمه اسناد مناقضه کرده است.
تضمین انجام تعهدات باید از سوی بانک مورد قبول کارفرما صادر شده باشد.
ضمانتنامه انجام تعهدات لزوماً باید تا یک‌ماه پس از تاریخ تحویل موقت موضوع پیمان، معتبر باشد.
تضمین انجام تعهدات باید معادل ۵ درصد مبلغ اولیه پیمان باشد.
قرارداد پیمانکاری خصوصی
رزاقی وکیل قرارداد پیمانکاری در ابتدا توضیح می‌دهد که برای درک کامل قرارداد پیمانکاری خصوصی، ما ابتدا باید بدانیم قرارداد پیمانکاری چیست؟ به این پرسش در مقالات گذشته پاسخ داده شده است. بعد از درک معنای قرارداد پیمانکاری، می‌توان قرارداد پیمانکاری خصوصی را به این شکل تعریف کرد: قرارداد پیمانکاری خصوصی از انواع قرارداد پیمانکاری است که در آن کارفرما جزء بخش دولتی نیست. در قراردادهای پیمانکاری خصوصی، برخلاف قرارداد پیمانکاری دولتی الزامی به رعایت شرایط عمومی پیمان وجود ندارد. بر همین اساس طرفین قرارداد می‌توانند در خصوص شرایط عمومی و از جمله موضوع تضمین انجام تعهدات شرایط متفاوتی را نسبت به شرایط عمومی پیمان در قرارداد مقرر کنند و این امر اهمیت داشتن دانش و اطلاعات در زمینه انواع تضمینات و از جمله تضمین انجام تعهد را بیش از پیش مشخص می‌سازد.
تمدید مهلت تضمین انجام تعهدات در قرارداد پیمانکاری
تضمین انجام تعهدات همانطور که گفته شد، در ماده ۳۴ شرایط عمومی پیمان مورد پیش‌بینی قرار گرفته است. براساس این ماده تضمین انجام تعهدات باید تا یک‌ماه پس از تاریخ تحویل موقت موضوع پیمان معتبر باشد و تا هنگامی که تحویل موقت انجام نشده، پیمانکار مکلف است برای تمدید ضمانتنامه یادشده اقدام کند. پس اگر تحویل موقت انجام نشده باشد، پیمانکار باید ضمانتنامه را از حیث مهلت تمدید نماید. سوالی که اکنون مطرح می‌شود این است که اگر پیمانکار این ضمانتنامه را تمدید نکند، چه ضمانت اجرایی خواهد داشت؟ به این پرسش در بخش بعد پاسخ داده خواهد شد.
ضمانت اجرای عدم تمدید مهلت
موسوی وکیل قرارداد پیمانکاری توضیح می‌دهد، بر اساس ماده ۳۴ شرایط عمومی پیمان، اگر پیمانکار ضمانتنامه انجام تعهد را تا ۱۵ روز پیش از انقضای مدت اعتبار ضمانتنامه تمدید نکند و یا موجبات تمدید را فراهم نکند، کارفرما حق دارد که مبلغ ضمانتنامه را از بانک ضامن دریافت کند و وجه آن را به جای ضمانتنامه، به رسم وثیقه نزد خود نگه دارد. نکته مهمی که باید به آن توجه داشت این است که کارفرما نباید تصور کند که مبلغ دریافتی به طور غیرمشروط به او تعلق دارد. این مبلغ صرفاً وثیقه است و تنها در صورتی که پیمانکار تعهدات خویش را انجام ندهد، امکان برداشت آن توسط کارفرما وجود خواهد داشت.
آزادسازی تضمین انجام تعهدات در قرارداد پیمانکاری
تضمین انجام تعهدات براساس تبصره ۱ ماده ۳۴ شرایط عمومی پیمان اصولاً باید تا یک ماه پس از تحویل موقت آزاد شود. البته در شرایطی که بدهی پیمانکار از یک مبلغ مشخص بیشتر باشد، این تضمین پس از تسویه حساب مقرر در ماده ۵۲ آزاد می‌شود. همچنین اگر کارفرما از آزادسازی تضمین انجام تعهدات خودداری نماید، پیمانکار باید دعوای ابطال ضمانتنامه انجام تعهدات را در دادگاه صالح اقامه نماید.
◁◁ بیشتر بدانید: ابطال ضمانتنامه انجام تعهدات در قرارداد پیمانکاری
تنظیم تخصصی قراردادهای پیمان
تضمین انجام تعهدات از جمله ضمانت‌نامه‌هایی است که پیمانکار باید در زمان امضای قرارداد تسلیم کارفرما کند تا بر این اساس کارفرما وثیقه مناسبی در اختیار داشته باشد. از آنجایی که کارفرما و پیمانکار همیشه در خصوص اجرای کار توافق ندارند، دعاوی متعددی ممکن است در خصوص تضمین انجام تعهدات به وجود بیاید که حل و فصل آن جز از طریق وکلای متخصص در حوزه قراردادهای پیمانکاری میسر نیست.
از طرف دیگر، ممکن است در قراردادهای پیمانکاری خصوصی قصد داشته باشند تا شروطی متفاوت از شرایط عمومی پیمان را در قرارداد خود در خصوص تضمین انجام تعهدات بگنجانند. تنظیم این شروط به نحو درست، تا حد زیادی از اختلافات آتی جلوگیری می‌نماید. این شروط وقتی به نحو درستی در قرارداد گنجانده می‌شوند که توسط وکیلی که دارای تخصص و تجربه در خصوص تنظیم قراردادهای پیمانکاری است، تنظیم شده باشد. سید سجاد رزاقی موسوی در شهرهای بابل، بابلسر، آمل، مازندران، فریدونکنار، سرخرود، قائمشهر، ساری، تنکابن، نوشهر، چالوس، رامسر، محمودآباد، نور و سوادکوه با داشتن وکلایی که تجربه بسیاری در حوزه دعاوی پیمانکاری و تنظیم این قراردادها دارند، آماده ارائه بهترین خدمات به شما عزیزان می‌باشد.
تماس با وکیل دعاوی پیمانکاری